Ṛg-veda
Budowa tekstu
– Zawiera 1028 hymnów (sūkta) przeciętnie składających się z dziesięciu strof (od 1 do 58), ułożonych w 10 ksiąg (maṇḍala).
– Księgi od drugiej do siódmej uważane są za najstarsze i przyporządkowane odpowiednim rodom (mandale rodowe):
II – Gṛtsamada
III – Viśvāmitra
IV – Vāmadeva
V – Atri
VI – Bharatvāja
VII – Vasiṣṭha
– Hymny kierowane są do odpowiednich bóstw. Najczęściej pojawia się Indra i Agni:
- Agni (200 hymnów)
- Indra, szczególnie zabicie Wrytry (Vṛtra) (250 hymnów)
- Inni bogowie w malejącej ilości
– tekst przechowywany jako:
- ciągły (samhitā pāṭha)
- rozbity na wyrazy (pada pāṭha) – ułożony przez Śakelę (Śākela)
– 3 elementy typowej sukty:
- zaproszenie
- pochwała (stu – sławić)
- prośby
– Inne kategorie hymnów:
- darowizny (dānastuti) – 40 hymnów, w ostatnich strofach poeta dziękuje za dary, które otrzymał
- dialogi – 20 hymnów: X,10 Yama-Yamī; 95 Pururavas-Urvaśī; III,33 Viśvāmitra rozmawia z rzekami Vias i Satlej;
Tematyka
księga | ilość hymnów | ród wieszczów | charakterystyka |
1 | 191 | Kaṇva i inni | Wykazuje podobieństwa z księgą VIII i ma tyle samo strof co księga X.
– hymn dotyczący siedziby Wisznu (I.22) |
2 | 43 | Gṛtsamada | księga rodowa. |
3 | 62 | Viśvāmitra | księga rodowa.
– Gāyatrī (III.62.10) |
4 | 58 | Vāmadeva | księga rodowa. |
5 | 87 | Atri | księga rodowa.
– hymn skierowany do Wisznu. Marutowie i Indra jadą zawrzeć z nim przymierze przed walką z Wrytrą (V.87) |
6 | 75 | Bharatvāja | księga rodowa. |
7 | 104 | Vasiṣṭha | księga rodowa.
– hymn z żabami (VII.103) |
8 | 103 | połowa (1-66) należy do rodu Kanwów | – hymn zagadka, opisuje bogów, nie wspominając ich imion (VIII.29) |
9 | 114 | przeszło 60 autorów | składa się wyłącznie z hymnów skierowanych do Somy śpiewanych w czasie tworzenia nektaru. Pierwszych 60 utworów ułożonych jest według malejącej objętości. Hymny zajmują się przygotowaniem napoju (nie w systematyczny sposób), procesem klarowania, mieszania soku, dźwiękami towarzyszącymi tej operacji. |
10 | 191 | duża grupa wieszczów | hymny ułożone w trzy części: 1-60; 61-84; 85-191. W ostatniej części znajdują się rozważania na temat początków i tajemnic wszechświata, strofy magiczne, nawiązania do ceremonii.
– rozmowa Jamy i Jami (X.10) |
Metra
Najczęściej 8, 11, 12 sylabowe, rzadko 5:
– triṣṭubh 4 x 11 (2/5 wszystkich chymnów)
– gāyatrī 3 x 8 (1/4 hymnów)
– anuṣṭubh 4 x 10 (w połowie tak częsty jak gāyatrī)
– jagatī 4 x 12
Komentarze (bhāṣya)
– Interpretacja najczęściej anachroniczne, znacznie oddalone od czasu powstania dzieła
– Najbardziej znany komentarz: Sāyaṇa – bramin z Tamilnadu (Vijayanagar) XIV w;