11.3. Mowa Widury

Dhrytarasztra rzekł:
1 Dzięki mądrym pouczeniom zniknął ból mój, wielki mędrcze,
lecz więcej słów zgodnych z prawdą od ciebie usłyszeć pragnę.

2 Jak się zatem uwalniają mędrcy od umysłu nieszczęść,
które powodują związek z niechcianym lub brak chcianego?

Widura rzekł:
3 Kiedy umysł się uwolni od szczęścia i od nieszczęścia,
wnet człek mądry spokój zyska i właściwą ścieżkę znajdzie.

4 Wszystko, co podlega myślom, jest nietrwałe, byku mężów,
świat jest niczym bananowiec – nie ma w nim substancji trwałej.

5 „Domami” – tak określają mędrcy śmiertelników ciała,
z czasem niszczą się, jedynie lśni prawdziwa rzeczywistość.

6 Tak jak człowiek zrzuca szatę znoszoną lub nieznoszoną
i cieszy się z innej szaty, tak z ciałami jest cielesnych.

7 O synu Wićitrawirji, szczęsny lub nieszczęsny status
osiągają tutaj ludzie przez karmana – swoje czyny.

8 Karman, Bharato, wyznacza niebo, szczęście lub nieszczęście,
dźwiga więc to brzemię człowiek w zgodzie lub wbrew swojej woli.

9–11 Tak jak się rozpada garnek z gliny – na garncarskim kole,
gdy jest jakoś formowany albo już uformowany,
gdy pękł zdejmowany z koła albo gdy był z niego zdjęty,
gdy wilgotny jest lub suchy albo gdy jest wypalany,
albo wyciągany z pieca, albo z niego już wyjęty,
lub, Bharato, już w użyciu – tak z ciałami jest cielesnych.

12–13 Będąc w łonie, narodzony, gdy dzień jeden tylko przeżył
albo przeżył pół miesiąca, albo tylko miesiąc przeżył,
albo przeżył tylko jeden życia rok, albo dwa lata,
młody, w średnim wieku, stary – każdy człowiek się rozpada.

14 Ludzie powstają, ustają w zgodzie z dawnymi czynami,
wobec tej natury świata jakiż jest sens twoich cierpień?

15–16 Jak jakieś stworzenie w wodzie, dla zabawy się ruszając,
może się wynurzać, władco, albo może się zanurzać,
tak też są dręczeni głupcy wynurzaniem, zanurzaniem
w otchłań kołowrotu wcieleń, spętani rozkoszą czynów.

17 Lecz mądrzy, trwający w prawdzie, pragnąc kresu kołowrotu,
wiedząc, gdzie zmierzają ludzie, kroczą ku najwyższej ścieżce.