11.26. Obrzędy kremacji

Syn Wasudewy* rzekł:
1 Powstań, powstań, o Gandhari, w bólu nie pogrążaj serca,
bo to przecież z twojej winy zagłada dosięgła Kurów.

2 Wywyższając Durjodhanę, niegodziwca zawistnego,
nadmiernie butnego syna, osłaniałaś jego grzechy.

3 Grzechy te okrutne, wrogie, gwałciły nakazy starszych,
dlaczego więc teraz pragniesz mnie obarczyć swoją winą?

4 Kto boleje nad umarłym, który zginął, który odszedł,
z nieszczęścia w nieszczęście wpada, osiąga podwójny bezsens.

5 Braminka syna dla ascezy rodzi,
krowa tragarza, klacz rączego konia,
śudrzynka sługę, waiśji żona chłopa,
równa ci księżna syna, by zabijał*.

Waiśampajana rzekł:
6 Znów Gandhari, usłyszawszy przykrą mowę Wasudewy,
zamilkła i ukazała nieszczęściem zamglone oczy.

7 A król-mędrzec Dhrytarasztra, ujarzmiając mrok niewiedzy,
zapytał oddany prawu Króla Prawa, Judhiszthirę:

8 „Ty zaprawdę znałeś liczbę tych żyjących wojowników,
jeśli znasz zabitych liczbę, przekaż mi ją, synu Pandu”.

Judhiszthira rzekł:
9 Jeden miliard wojowników, sześćset sześćdziesiąt milionów
oraz dwadzieścia tysięcy zginęło w tej wojnie królów.

10 Dwadzieścia cztery tysiące i stu innych, Indro królów,
oraz sześćdziesięciu pięciu wojowników zaginęło.

Dhrytarasztra rzekł:
11 Dokąd poszli, Judhiszthiro, ci najdoskonalsi z mężów?
Powiedz mi, wielkoramienny, gdyż, jak sądzę, wiesz to wszystko.

Judhiszthira rzekł:
12 Ci, co życie poświęcili z radością w największej bitwie,
dzielni do światów odeszli równych światom króla bogów*.

13 Zabici, Bharato, w bitwie, walczący bez entuzjazmu,
myśląc „kiedyś trzeba umrzeć”, z gandharwami się spotkali.

14 Ci, którzy na polu bitwy stojąc, o litość błagali
lub przed wrogiem uciekali, lecz zginęli od oręża,
ku guhjakom* podążyli.

15 A ci, których wróg uciskał, choć bez wsparcia i bezbronni,
lecz bez strachu, wielcy duchem, stanęli naprzeciw wrogom,

16 ostrą bronią przeszywani, wierni prawom wojowników,
po śmierci herosi dzielni poszli do siedziby Brahmy.

17 Ci zaś, którzy w środku bitwy zostali zabici, królu,
w nieznany sposób, odeszli do północnych światów Kurów.

Dhrytarasztra rzekł:
18 Skąd masz siłę, by to poznać, niczym wielki mędrzec, synu?
Powiedz mi, wielkoramienny, jeśli mogę to usłyszeć.

Judhiszthira rzekł:
19 Gdy z rozkazu twego, panie, dawniej po lesie kroczyłem,
dzięki odbytym pielgrzymkom zyskałem to dobrodziejstwo.

20 Poznawszy Lomaśę, wieszcza, posiadłem tę moc skupienia,
wcześniej boski wzrok zyskałem dzięki dyscyplinie wiedzy.

Dhrytarasztra rzekł:
21 Jedni mają tutaj bliskich, inni nie wśród tych poległych;
czy ich ciała w zgodzie z prawem będą spalone, Bharato?

22 Jedni nie mają nikogo, by odprawił ceremonie,
inni nie mieli statusu panów domu – ofiarników.
Komu, synu, my z tej masy odprawimy rytuały?

23 Których orły oraz sępy rozszarpują ze stron wszystkich,
ci zyskają dzięki rytom świat niebiański, Judhiszthiro.

Waiśampajana rzekł:
24 Zagadnięty tak syn Kunti, wielce mądry Judhiszthira,
zwrócił się do Sudharmana*, Dhaumji*, woźnicy Sańdźaji,

25 do Widury rozsądnego i do Kaurawy Jujutsu,
Indraseny i do innych wszystkich sług oraz woźniców:

26 „Panowie, odprawcie wszystkim rytuały pogrzebowe,
tak, by żadne z ciał nie sczezło jakby bliskich pozbawione!”.

27 Z rozkazu Prawości Króla, Radca*, woźnica Sańdźaja,
Sudharman, a wraz z nim Dhaumja, Indrasena oraz inni

28 zebrali aloes, sandał, inne eteryczne drewno,
masło, olej sezamowy, perfumy i lniane szaty,

29 z drewna stosy ułożyli, po czym na nich umieścili
rozmaity cenny oręż i rydwany roztrzaskane.

30 Gdy z zapałem stosy wznieśli, z powagą i według rangi
w rytuałach zgodnych z prawem spalili przywódców ludów:

31 króla Durjodhanę, a z nim całą setkę jego braci,
oraz królów Śalję, Śalę, a także Bhuriśrawasa,

32 dalej króla Dźajadrathę i, Bharato, Abhimanju,
syna Duhśasany, króla Dhrysztaketu i Lakszmanę,

33 i wielkiego Somadattę, wraz z nim także stu Sryńdźajów,
i króla Kszemadhanwana, Wiratę oraz Drupadę

34 i z Pańćalów Śikhandina, i Parszatę Dhrysztadjumnę,
i mężnego Judhamanju, a także Uttamaudźasa*,

35 Kausalję*, Draupadi synów i Saubalę Śakuniego,
Aćalę oraz Wryszakę*, dalej króla Bhagadattę

36 i gniewnego Waikartanę – Karnę oraz jego synów,
Kekajów – łuczników wielkich i Trigartów rydwanników,

37 Ghatotkaćę – suwerena rakszasów* i brata Baki*,
i przywódcę Alambuszę* oraz władcę Dźalasandhę*.

38 I setki, tysiące innych wielkich ziemskich władców, królu,
spalili w płonących ogniach z ofiarą płynnego masła.

39 Niektórym z tych wielkich duchem składano pośmiertne dary,
innych pieśniami sławili, niektórych opłakiwali.

40 Z intonacją wersów, hymnów, z hałasem lamentów kobiet
odrętwienie ogarnęło nocy tej istoty wszystkie.

41 Te płonące, jasne ognie, bez dymu, przypominały
planety na nieboskłonie w cienkie chmury otulone.

42 I tych, co nie mieli bliskich, bo przybyli z różnych krain,
wszystkich ich kazano spalić, budując tysiące stosów.

43 Po wzniesieniu wielu stosów z drewna, zlanych olejami,
spalić kazał je Widura, jak zarządził Król Prawości.

44 Władca Kurów, Judhiszthira, kazał ryty im odprawić
i, za Dhrytarasztrą krocząc, podążył ku Gangesowi.