Autorzy

Opracowali (indika 2024):
(tłumaczenie)

Przemysław Szczurek
(komitet redakcyjny)
Andrzej Babkiewicz, Joanna Jurewicz, Monika Nowakowska,
Sven Sellmer, Przemysław Szczurek, Anna Trynkowska
(redakcja techniczna)
Karina Babkiewicz
(przygotowanie tekstu, skład, zamieszczenie na stronie)
Sven Sellmer i Andrzej Babkiewicz

Tłumaczenie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”
w latach 2017–2023, numer projektu 0357/NPRH5/H22/84/2017.

महाभारत

Mahābhārata

11. Księga kobiet (strī-parvan)

***

11.9-27 Lamentacja kobiet (strī-vilāpa)

11.12. Uściskanie Pandawów przez Dhrytarasztrę uwolnionego od smutku

Streszczenie rozdziału:
1–9 Mowa Kryszny do Dhrytarasztry: zganienie błędów króla, sprzyjanie Durjodhanie i Duhśasanie, chęć zabicia Bhimy w gniewie; usprawiedliwienie zabójstwa Duhśasany; wywyższenie Pandawów.
10–14 Mowa Dhrytarasztry: przyznanie się do błędu sprzyjania najstarszemu synowi; wyrażenie zadowolenia z powodu niezabicia Bhimy i chęć pojednania się z Pandawami.
15 Pojednanie Dhrytarasztry z Bhimą, Ardźuną, Nakulą i Sahadewą.

vaiśaṃpāyana uvāca
tata enam upātiṣṭhañ śaucārthaṃ paricārakāḥ |
kṛtaśaucaṃ punaś cainaṃ provāca madhusūdanaḥ ||11.12.1||

rājann adhītā vedās te śāstrāṇi vividhāni ca |
śrutāni ca purāṇāni rājadharmāś ca kevalāḥ ||11.12.2||

evaṃ vidvān mahāprājña nākārṣīr vacanaṃ tadā |
pāṇḍavān adhikāñ jānan bale śaurye ca kaurava ||11.12.3||

rājā hi yaḥ sthiraprajñaḥ svayaṃ doṣān avekṣate |
deśakālavibhāgaṃ ca paraṃ śreyaḥ sa vindati ||11.12.4||

ucyamānaṃ ca yaḥ śreyo gṛhṇīte no hitāhite |
āpadaṃ samanuprāpya sa śocaty anaye sthitaḥ ||11.12.5||

tato 'nyavṛttam ātmānaṃ samavekṣasva bhārata |
rājaṃs tvaṃ hy avidheyātmā duryodhanavaśe sthitaḥ ||11.12.6||

ātmāparādhād āyastas tat kiṃ bhīmaṃ jighāṃsasi |
tasmāt saṃyaccha kopaṃ tvaṃ svam anusmṛtya duṣkṛtam ||11.12.7||

yas tu tāṃ spardhayā kṣudraḥ pāñcālīm ānayat sabhām |
sa hato bhīmasenena vairaṃ praticikīrṣatā ||11.12.8||

ātmano 'tikramaṃ paśya putrasya ca durātmanaḥ |
yad anāgasi pāṇḍūnāṃ parityāgaḥ paraṃtapa ||11.12.9||

evam uktaḥ sa kṛṣṇena sarvaṃ satyaṃ janādhipa |
uvāca devakīputraṃ dhṛtarāṣṭro mahīpatiḥ ||11.12.10||

evam etan mahābāho yathā vadasi mādhava |
putrasnehas tu dharmātman dhairyān māṃ samacālayat ||11.12.11||

diṣṭyā tu puruṣavyāghro balavān satyavikramaḥ |
tvadgupto nāgamat kṛṣṇa bhīmo bāhvantaraṃ mama ||11.12.12||

idānīṃ tv aham ekāgro gatamanyur gatajvaraḥ |
madhyamaṃ pāṇḍavaṃ vīraṃ spraṣṭum icchāmi keśava ||11.12.13||

hateṣu pārthivendreṣu putreṣu nihateṣu ca |
pāṇḍuputreṣu me śarma prītiś cāpy avatiṣṭhate ||11.12.14||

tataḥ sa bhīmaṃ ca dhanaṃjayaṃ ca
mādryāś ca putrau puruṣapravīrau |
pasparśa gātraiḥ prarudan sugātrān
āśvāsya kalyāṇam uvāca cainān ||11.12.15||

Waiśampajana rzekł:
1 Wówczas słudzy doń przybyli, by oczyścić go, a później
znów rzekł do oczyszczonego Zabójca Demona Madhu*:

2 „Królu, studiowałeś Wedy i różne kodeksy święte,
znasz legendy oraz wszelkie prawa królewskiej zacności.

3 Choć masz w sobie mądrość wielką, reguł jej nie stosowałeś,
znając wyższość siły, męstwa wśród Pandawów, o Kaurawo.

4 Król bowiem w mądrości stały, co sam błędy swe dostrzega
i właściwy czas, i miejsce, osiąga najwyższe dobro.

5 Kto pojmuje, czym jest dobro, gdy się o nim opowiada,
lecz nie to, co pożyteczne oraz co niepożyteczne,
ten doświadcza tylko klęski i boleje, tkwiąc w nieszczęściu.

6 Dostrzeż to, że sam, Bharato, przeciwnie postępowałeś,
serca swego nie słuchałeś, będąc w mocy Durjodhany.

7 Własną winą rozdrażniony, po co chciałeś zabić Bhimę?
Zapanuj nad swoim gniewem, grzechy swe na względzie mając.

8 Nędznika, który z zawiści sprowadził Pańćalów księżnę
na zebranie, zabił Bhima pragnący obrazę pomścić*.

9 Patrz na wykroczenie swoje i niegodziwego syna,
ty Pandawów porzuciłeś niewinnych, pogromco wroga”.

10 Tak do niego rzekł, monarcho, Kryszna, wszystko było prawdą,
a pan ziemi, Dhrytarasztra, odrzekł do Dewaki syna*:

11 „Tak, jak mówisz, właśnie było, Madhawo wielkoramienny*,
bo miłość do syna, prawy, niezłomnością mą zachwiała.

12 Lecz dzięki niebiosom, mężny, prawy heros, człowiek-tygrys,
Bhima, przez ciebie chroniony nie wpadł w moje ręce, Kryszno.

13 Teraz umysł mam skupiony, opuścił mnie szał, gorączka,
więc średniego syna Pandu*, bohatera, objąć pragnę.

14 Bo kiedy zabito świetnych książąt oraz moich synów,
moja radość i schronienie z Pandawami są związane”.

15 Następnie objął Bhimę, Dhanańdźaję*,
dwóch synów Madri, wojów najprzedniejszych,
i choć sam bolał, dodawał otuchy
i błogosławił mężom urodziwym*.