9.10. Pojedyncze starcia

Sańdźaja rzekł:
1 Gdy wojska te rozbiegane zabijały się wzajemnie,
gdy spieszyli się żołnierze i ryczały głośno słonie,

2 gdy piechurzy w wielkiej bitwie krzyczeli, hałasowali,
gdy konie się rozbiegały w różne strony, wielki królu,

3 gdy rzeź straszna nadciągała wśród zniszczenia wszelkich stworzeń,
gdy broń różna się mieszała, wozy, konie się zderzały,

4 gdy cieszyli się odważni, a wśród tchórzy strach narastał,
gdy żołnierze nacierali pragnąc zabić się nawzajem,

5 w trakcie gry przerażającej, która odbierała życie,
w walce o obliczu strasznym, mnożącej królestwo Jamy,

6 ostrymi strzałami cięli Pandawowie twoją armię,
ale też żołnierze twoi niszczyli Pandawów wojska.

7 W takich to okolicznościach walki strach niosącej tchórzom,
gdy wschodziło lśniące słońce, nadchodziło przedpołudnie,

8 wrogowie, swój cel ziszczając pod ochroną szlachetnego*,
szli przeciw twym siłom, królu, wyżej ceniąc śmierć niż odwrót.

9 Przez Pandawów mocnych, dzikich, spełniających cel herosów
osłabła Kaurawów armia jak w płonącym lesie łania.

10 Widząc tę słabnącą armię niczym chudą krowę w błocie,
Śalja, pragnąc ją ratować, kroczył na Pandawów wojska.

11 Władca Madrów pełen gniewu, najwspanialszy łuk chwyciwszy,
pędził w walce na Pandawów łuki swe napinających.

12 Pandawowie także, władco, dążąc do zwycięstwa w bitwie,
szli naprzeciw króla Madrów, ostre strzały weń ciskając.

13 Wówczas ostrych strzał setkami Madrów król wielkoramienny
armii tej zadawał rany na oczach Prawości Króla.

14 Pojawiły się tam, królu, liczne, rozmaite znaki,
ziemia trzęsła się i góry, wszczynając ogromny hałas.

15 Po zderzeniu z dyskiem słońca meteory spadły z nieba
na ziemię, strzaskane, wszędzie, jakby włócznie z rękojeścią
mające płonące ostrza.

16 Jelenie, bawoły, ptaki, obchodziły wielokrotnie
twoją armię, panie ludów, mając ją po lewej stronie*.

17 Wówczas nastąpiła bitwa brutalna, niezwykle sroga,
wszystkie wojska, władco ludów, ruszyły przeciw swym wrogom;
wojska Kaurawów napadły na armię potomków Pandu.

18 Śalja pełen dobrych myśli niczym bóg tysiącooki*.
deszcz strzał wylewając, zalał syna Kunti, Judhiszthirę,

19 Bhimę też, Draupadi synów, dwóch Pandawów – synów Madri,
strzałami ze złotym trzonkiem na kamieniu ostrzonymi.

20 Dhrysztadjumnę, Jujudhanę oraz Śikhandina przeszył,
każdego z nich dziesięcioma strzałami, ten wielkiej siły
deszcz strzał słał niczym Maghawant* u kresu gorącej pory.

21 Widać było Prabhadraków, Somaków tysiące, królu,
jak padają powaleni ostrymi strzałami Śalji.

22 Jakby roje pszczół bzyczących albo jak szarańczy stada,
albo też jak z chmur pioruny w dół leciały strzały Śalji.

23 Konie, słonie i piechurzy, rydwannicy poranieni
upadali od strzał Śalji, wałęsali się, krzyczeli.

24 Władca Madrów owładnięty wściekłością i walecznością
osaczał swych wrogów w walce jak śmierć, którą czas uwolnił;
wielkiej siły władca Madrów grzmiał jakby burzowa chmura.

25 Te przez Śalję pustoszone oddziały Pandawów gnały
do Kaunteji* Judhiszthiry, któremu wróg nie dorówna.

26 Wcześniej w bitwie zręcznoręki w nie swe ostre strzały ciskał,
teraz strzał rzęsistym deszczem niepokoił Judhiszthirę.

27 Pędzącego nań z piechotą i konnicą Judhiszthira –
– rozgniewany król – wstrzymywał ostrymi strzałami niczym
słonia w szale ościeniami.

28 Śalja cisnął w niego strzałą straszną jak wąż jadowity,
raniła wielkiego duchem z impetem i wpadła w ziemię.

29 Wówczas wściekły Wilczobrzuchy* posłał w Śalję strzał swych siedem,
Sahadewa posłał w niego pięć strzał, a Nakula dziesięć.

30 Także synowie Draupadi zalali Artajaniego*,
zabójcę wrogów, strzał deszczem, jakby z chmur deszcz zalał górę.

31 Widząc Śalję dręczonego przez Pandawów z każdej strony,
Krytawarman oraz Krypa, gniewni, wsparli go w ataku.

32 I Uluka jak ptak szybki, i Śakuni – syn Subali,
i śmiejący się półgębkiem Aśwatthaman, mistrz rydwanów,
i synowie twoi wspólnie w walce tej chronili Śalję.

33 Krytawarman przeszył Bhimę strzałami ostrymi trzema,
później deszczem strzał rzęsistych powstrzymywał go, gniewnego.

34 Dhrysztadjumnie gniewny Krypa deszczem strzał zadawał ciosy,
Drony syn bliźniaków dręczył, Śakuni – Draupadi synów.

35 Na Keśawę i Ardźunę, najwspanialszych wojowników,
szedł gwałtowny Durjodhana, silny, miotał w nich swe strzały.

36 Oto setki starć powstały wspaniałych, przerażających,
twoich żołnierzy z wrogami, w każdym miejscu, Panie ludów.

37 Władca Bhodźów zabił w walce konie Bhimy gniadej maści,
więc syn Pandu bez swych koni zsiadł z rydwanu, po czym walczył,
wziąwszy w ręce swą maczugę, był jak Śmierć z wzniesioną bronią.

38 Konie Sahadewy zabił król Madrów, tuż przed nim stojąc,
w odwecie swym mieczem zabił syna Śalji Sahadewa.

39 Wnuk Gautamy*, nauczyciel, znów się ścierał z Dhrysztadjumną,
nieugięty z nieugiętym, niewzruszony z niewzruszonym.

40 Syn mistrza* z uśmiechem drwiącym, bez wściekłości, ciął strzałami
odważnych Draupadi synów, każdego z nich dziesięcioma.

41 Także Śalja gniewny, królu, tnąc Somaków i Pandawów,
znowu ostrymi strzałami niepokoił Judhiszthirę.

42 Dzielny Bhima, pełen gniewu, zamierzając go potrzaskać,
przygryzając obie wargi, maczugę pochwycił swoją.

43 Była ona jak wzniesiony kostur Jamy* ciemną nocą,
gdy ma nadejść zguba świata, przynoszący kres żywotom
słoni, koni oraz ludzi;

44 opleciona złotą blachą, niczym meteor płonąca,
ostra jak wąż pełen jadu, żelazna jak piorun Indry,

45 maściami posmarowana sandału i aloesu
jak kobieta pożądana, szpikiem, tłuszczem, krwią zmazana
niczym język Waiwaswaty*;

46 z setką ostro brzmiących dzwonków, niczym grzmot Wasawy*, gładka
jak wąż, który zrzucił skórę, oblepiona tłuszczem słoni;

47 strach szerząca w wojskach wroga, miła dla wojsk sprzymierzeńców,
wysławiana w świecie ludzkim, gór szczyty roztrzaskać mogła.

48 Z nią syn Kunti pełen siły na Kailasie toczył boje
z Alaki włodarzem gniewnym*, towarzyszem Maheśwary*;

49 tą maczugą silny, gniewny, w siedzibie bogactwa dawcy
zabił rozlicznych guhjaków* mających magiczne moce –
choć przez wielu wstrzymywany – pragnąc zdobyć kwiat mandary*,
by Draupadi zadowolić*.

50 Wzniósłszy ją, w diamenty zdobną, w klejnoty, perły, tak cenną
jak grzmot Indry, ośmiokątną, wielkoręki szedł na Śalję.

51 Sprawny w walce tą maczugą wydającą dźwięk okrutny
zabił cztery konie Śalji, porywcze, niezwykle szybkie.

52 Śalja wściekły w walce cisnął włócznią w Bhimy pierś szeroką
z krzykiem, ta przebiła pancerz, wbijając się w jego ciało.

53 Wilczobrzuchy niewzruszony wzniósł swą włócznię i nią cisnął
w woźnicę przywódcy Madrów, przebijając jego serce.

54 Ten z pancerzem roztrzaskanym, wstrząśnięty, krwią wymiotując,
padł, a Madrów król nieszczęsny cofnął się, na Bhimę patrząc.

55 Śalja, widząc na swój atak kontratak, zdumienia pełen,
maczugę pochwycił zręcznie, wzrok wbijając w swego wroga.

56 A Parthowie zachwyceni, widząc czyn ten straszny w starciu,
wysławiali Bhimasenę w dziele swym niestrudzonego.