Autorzy
Opracowali (indika 2024):
(tłumaczenie)
Andrzej Babkiewicz
(komitet redakcyjny)
Andrzej Babkiewicz, Joanna Jurewicz, Monika Nowakowska,
Sven Sellmer, Przemysław Szczurek, Anna Trynkowska
(redakcja techniczna)
Karina Babkiewicz
(przygotowanie tekstu, skład, zamieszczenie na stronie)
Sven Sellmer i Andrzej Babkiewicz
Tłumaczenie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”
w latach 2017–2023, numer projektu 0357/NPRH5/H22/84/2017.
महाभारत
Mahābhārata
9. Księga Śalji (śalya-parvan)
***
9.29-53 Księga podróży do miejsc pielgrzymek
(rāma-tīrtha-yātrā)
9.46. Koronacja Waruny i błogosławieństwo Kubery
Streszczenie rozdziału:
janamejaya uvāca
atyadbhutam idaṃ brahmañ śrutavān asmi tattvataḥ |
abhiṣekaṃ kumārasya vistareṇa yathāvidhi ||9.46.1||
yac chrutvā pūtam ātmānaṃ vijānāmi tapodhana |
prahṛṣṭāni ca romāṇi prasannaṃ ca mano mama ||9.46.2||
abhiṣekaṃ kumārasya daityānāṃ ca vadhaṃ tathā |
śrutvā me paramā prītir bhūyaḥ kautūhalaṃ hi me ||9.46.3||
apāṃ patiḥ kathaṃ hy asminn abhiṣiktaḥ surāsuraiḥ |
tan me brūhi mahāprājña kuśalo hy asi sattama ||9.46.4||
vaiśaṃpāyana uvāca
śṛṇu rājann idaṃ citraṃ pūrvakalpe yathātatham |
ādau kṛtayuge tasmin vartamāne yathāvidhi |
varuṇaṃ devatāḥ sarvāḥ sametyedam athābruvan ||9.46.5||
yathāsmān surarāṭ śakro bhayebhyaḥ pāti sarvadā |
tathā tvam api sarvāsāṃ saritāṃ vai patir bhava ||9.46.6||
vāsaś ca te sadā deva sāgare makarālaye |
samudro 'yaṃ tava vaśe bhaviṣyati nadīpatiḥ ||9.46.7||
somena sārdhaṃ ca tava hānivṛddhī bhaviṣyataḥ |
evam astv iti tān devān varuṇo vākyam abravīt ||9.46.8||
samāgamya tataḥ sarve varuṇaṃ sāgarālayam |
apāṃ patiṃ pracakrur hi vidhidṛṣṭena karmaṇā ||9.46.9||
abhiṣicya tato devā varuṇaṃ yādasāṃ patim |
jagmuḥ svāny eva sthānāni pūjayitvā jaleśvaram ||9.46.10||
abhiṣiktas tato devair varuṇo 'pi mahāyaśāḥ |
saritaḥ sāgarāṃś caiva nadāṃś caiva sarāṃsi ca |
pālayām āsa vidhinā yathā devāñ śatakratuḥ ||9.46.11||
tatas tatrāpy upaspṛśya dattvā ca vividhaṃ vasu |
agnitīrthaṃ mahāprājñaḥ sa jagāma pralambahā |
naṣṭo na dṛśyate yatra śamīgarbhe hutāśanaḥ ||9.46.12||
lokālokavināśe ca prādurbhūte tadānagha |
upatasthur mahātmānaṃ sarvalokapitāmaham ||9.46.13||
agniḥ pranaṣṭo bhagavān kāraṇaṃ ca na vidmahe |
sarvalokakṣayo mā bhūt saṃpādayatu no 'nalam ||9.46.14||
janamejaya uvāca
kimarthaṃ bhagavān agniḥ pranaṣṭo lokabhāvanaḥ |
vijñātaś ca kathaṃ devais tan mamācakṣva tattvataḥ ||9.46.15||
vaiśaṃpāyana uvāca
bhṛgoḥ śāpād bhṛśaṃ bhīto jātavedāḥ pratāpavān |
śamīgarbham athāsādya nanāśa bhagavāṃs tataḥ ||9.46.16||
pranaṣṭe tu tadā vahnau devāḥ sarve savāsavāḥ |
anveṣanta tadā naṣṭaṃ jvalanaṃ bhṛśaduḥkhitāḥ ||9.46.17||
tato 'gnitīrtham āsādya śamīgarbhastham eva hi |
dadṛśur jvalanaṃ tatra vasamānaṃ yathāvidhi ||9.46.18||
devāḥ sarve naravyāghra bṛhaspatipurogamāḥ |
jvalanaṃ taṃ samāsādya prītābhūvan savāsavāḥ |
punar yathāgataṃ jagmuḥ sarvabhakṣaś ca so 'bhavat ||9.46.19||
bhṛgoḥ śāpān mahīpāla yad uktaṃ brahmavādinā |
tatrāpy āplutya matimān brahmayoniṃ jagāma ha ||9.46.20||
sasarja bhagavān yatra sarvalokapitāmahaḥ |
tatrāplutya tato brahmā saha devaiḥ prabhuḥ purā |
sasarja cānnāni tathā devatānāṃ yathāvidhi ||9.46.21||
tatra snātvā ca dattvā ca vasūni vividhāni ca |
kauberaṃ prayayau tīrthaṃ tatra taptvā mahat tapaḥ |
dhanādhipatyaṃ saṃprāpto rājann ailabilaḥ prabhuḥ ||9.46.22||
tatrastham eva taṃ rājan dhanāni nidhayas tathā |
upatasthur naraśreṣṭha tat tīrthaṃ lāṅgalī tataḥ |
gatvā snātvā ca vidhivad brāhmaṇebhyo dhanaṃ dadau ||9.46.23||
dadṛśe tatra tat sthānaṃ kaubere kānanottame |
purā yatra tapas taptaṃ vipulaṃ sumahātmanā ||9.46.24||
yatra rājñā kubereṇa varā labdhāś ca puṣkalāḥ |
dhanādhipatyaṃ sakhyaṃ ca rudreṇāmitatejasā ||9.46.25||
suratvaṃ lokapālatvaṃ putraṃ ca nalakūbaram |
yatra lebhe mahābāho dhanādhipatir añjasā ||9.46.26||
abhiṣiktaś ca tatraiva samāgamya marudgaṇaiḥ |
vāhanaṃ cāsya tad dattaṃ haṃsayuktaṃ manoramam |
vimānaṃ puṣpakaṃ divyaṃ nairṛtaiśvaryam eva ca ||9.46.27||
tatrāplutya balo rājan dattvā dāyāṃś ca puṣkalān |
jagāma tvarito rāmas tīrthaṃ śvetānulepanaḥ ||9.46.28||
niṣevitaṃ sarvasattvair nāmnā badarapācanam |
nānartukavanopetaṃ sadāpuṣpaphalaṃ śubham ||9.46.29||
Dźanamedźaja rzekł:
1 O braminie, wysłuchałem jak należy, z szczegółami
o cudownym namaszczeniu Kumary na generała.
2 Gdym wysłuchał, o asceto, jaźń mą widzę oczyszczoną,
włosy jeżą się na ciele, a me serce się raduje.
3 O Kumary namaszczeniu i zabiciu synów Diti
kiedy słucham, się raduję, a ciekawość moja wzbiera.
4 Jak bogowie z asurami namaścili tu Wód Pana,
o tym powiedz, o przemądry, tyś jest biegły, najprzedniejszy.
Waiśampajana rzekł:
5 Słuchaj, królu, zgodnie z prawdą, z uprzedniej epoki dziwu –
na początku ery Kryta zewsząd zeszli się niebianie,
biegle normy zachowując, do Waruny przemówili:
6 „Tak jak Śakra, władca niebian, zawsze strzeże nas przed lękiem,
tak ty również zostań władcą nad wszystkimi potokami.
7 Niech siedzibą twoją będzie odmęt wód, rekinów łono.
Panowanie swe rozciągnij nad rzek władcą – oceanem.
8 Wraz z księżycem również malej i wraz z nim przybywaj także”.
„Niech tak będzie” rzekł Waruna do zebranych niebian, królu.
9 Wszyscy razem się zebrali i Warunę, mórz ostoję,
uczynili wód monarchą rytem zgodnym z przepisami.
10 Gdy Warunę namaścili na potworów morskich władcę,
cześć oddali wód królowi i wrócili do swych siedzib.
11 Tak niebianie namaścili Warunę o wielkiej sławie
i roztoczył on opiekę nad rzekami, jeziorami,
morzami, wodogrzmotami należycie, jak roztacza
Stuofiarny nad bogami.
12 Również tam on dotknął wody, rozdał dobra znamienite
i Pralamby* gromca mądry ruszył wprost do brodu Ognia,
gdzie Pożeracz Obiat zginął, w drzewie śami się skrywając.
13 Kiedy mrok wsze światy okrył aż po góry Lokaloka,
do Pradziada wszystkich światów czcigodnego się zwrócili:
14 „Panie, Ogień gdzieś nam zniknął, powód tego nam nieznany,
niech się światy nie rozpadną, dostarcz nam z powrotem ogień!”.
Dźanamedźaja rzekł:
15 Czemuż to bóg Ogień zniknął, on wszak światy ukazuje?
Jak znaleźli go bogowie? O tym nam prawdziwie powiedz.
Waiśampajana rzekł:
16 Wystraszony klątwą Bhrygu, jaśniejący, co zna wszystkich,
wstąpił w łono drzewa śami i tak zniknął pan szlachetny.
17 A gdy Ogień wszędy wygasł, niebianie z Wasawą* z przodu,
cierpiąc, szukać go zaczęli płonącego, zgubionego.
18 Gdy do brodu Ognia doszli, w łonie śami zobaczyli
jak rozpłomieniony mieszka wewnątrz w zgodzie z regułami.
19 Zebrani niebianie wszyscy, z Bryhaspatim na ich czele,
kiedy Ogień odnaleźli, radowali się z Wasawą.
I odeszli, tak jak przyszli, ogień stał się Wszystkożernym
20 z mocy klątwy Bhrygu, królu, jak obwieścił to Wed znawca.
Wziął tam kąpiel ów rozumny i do Brahmajoni poszedł,
21 gdzie to Pradziad wszystkich stworzeń, światy bóg wyemanował.
Onegdaj Brahma z bogami, bóg przemożny, wziął tam kąpiel
i z regułą w zgodzie stworzył wszelkie bogów pożywienie.
22 Wziął tam kąpiel, rozdał dary rozmaite i bogate,
i podążył do Kubery brodu, gdzie syn Ilabili*,
spełniwszy ascezę, zyskał swe zwierzchnictwo nad bogactwem.
23 Każdy, który tam przebywa, wszelkie skarby i bogactwa
zyska, o najlepszy z ludzi. Dzierżca Pługu w owym brodzie
się wykąpał jak należy i braminom rozdał dary.
24 W najlepszym Kubery gaju ujrzał miejsce, gdzie onegdaj
srogą ascezę wypełniał ten wspaniały wielki duchem.
25 Tam to król Kubera zdobył błogosławieństwa rozległe:
nad bogactwem panowanie, także przyjaźń z mężnym Rudrą,
26 boskość, władztwo nad kierunkiem* i Nalakuberę syna.
Wszystko to Pan Bogactw zdobył bardzo szybko, o barczysty.
27 Tam też został namaszczony przez przybyłe grono wiatrów,
dostał boski, przewspaniały statek powietrzny Puszpakę,
zaprzężony w stado gęsi i bogactwa też Nairryty.
28 Bala, królu, wziął tam kąpiel, rozdał dary bezgraniczne,
przyodziany w białe szaty spiesznie ruszył ku brodowi,
29 gdzie wszelkie stworzenie mieszka, kwiat i owoc jest tam stale,
z przeróżnych sezonów gaje – zwą go Głożynowarowym.