11.18. Lamentacyjna mowa

Gandhari rzekła:
1 Spójrz, Madhawo, na mych synów, stu ich było niestrudzonych,
w większości zabitych w bitwie maczugą przez Bhimasenę.

2 To mnie dzisiaj bardziej boli, że synowe moje młode
wokół synów padłych w bitwie krążą, włosy ich w nieładzie.

3 Krocząc wcześniej po tarasach, stopy miały ozdobione,
teraz krocząc, dotykają ziemi krwią ociekającej.

4 Pełne bólu odpędzają sępy, wrony i szakale,
zataczają się i chodzą jakby były obłąkane.

5 Ta jedna z przepięknym ciałem, talię dłońmi objąć można,
widząc tę masakrę straszną, nieszczęściem zgnębiona pada.

6 Odkąd, o wielkoramienny, ujrzałam Lakszmany matkę,
córkę króla, moje serce uspokoić się nie może.

7 Jedne braci, inne mężów lub synów na ziemię padłych
widząc, prosto w ich ramiona wpadają, pięknoramienne.

8 Posłuchaj, niepokonany, płaczu kobiet w średnim wieku,
starszych – krewnych im zabito w tej przerażającej rzezi.

9 Spójrz, potężny, jak przystają ze zmęczenia odrętwiałe,
by odpocząć na rydwanach lub słoniach i koniach martwych.

10 Patrz, Kryszno, unosi jedna odciętą od ciała głowę
krewnego z wydatnym nosem, zdobią ją kolczyki piękne.

11 Te nieskazitelne, myślę, popełniły grzech niemały
w poprzednim życiu, bezgrzeszny, jak i ja z rozumem małym.

12 Tak odpłaca nam Król Prawa*, Dźanardano*, bo nie można
ni grzesznego czynu zmazać, Warsznejo, ni cnotliwego.

13 Spójrz na młode, skromne damy o piersiach i brzuchach pięknych,
z wielkich rodów, czarnorzęse, czarnookie, czarnowłose.

14 Patrz, gęgają niczym gęsi, zaślepione bólem, smutkiem,
a gdy upadają, rzężą niczym samice żurawi*.

15 Jak rozkwitłe lśnią lotosy twarze kobiet tych bez skazy,
lecz słońce, Lotosooki, pali je swym mocnym żarem.

16 Patrzą dzisiaj prostaczkowie na haremy moich synów
zazdrosnych, o Wasudewo, wyniosłych jak słonie w szale.

17 Spójrz, Gowindo, na te tarcze lśniące niczym sto księżyców,
na chorągwie niczym słońca, złote zbroje, napierśniki,

18 na te hełmy moich synów po ziemi porozrzucane,
świecące jak ognie, które spalają obiaty tłuste.

19 Oto leży Duhśasana zabity przez Bhimasenę,
który wrogów swych uśmiercał i chłeptał krew z jego ciała.

20 Podburzyła go Draupadi pomna krzywd podczas gry w kości,
patrz, mój syn padł od maczugi śmierć niosącej bohaterom.

21 Do Pańćalów rzekł księżniczki, gdy w grze w kości ją przegrano,
ten, co pragnął, Dźanardano, radość nieść bratu i Karnie:

22 „Jak Nakula, Sahadewa i Ardźuna, tak ty, księżno,
jesteś żoną niewolnika; szybko wejdź do naszych domostw!”.

23 A wówczas ja rzekłam, Kryszno, do monarchy Durjodhany:
„Porzuć Śakuniego, synu, bo tkwi on już w sidłach śmierci.

24 Zrozum, synu mój, że wuj ten jest złośliwy i swarliwy,
porzuć szybko go, a potem zawrzyj pokój z Pandawami.

25 Nie baczysz na Bhimę, głupcze, wściekłego i ciskasz w niego
ostre strzały słów swych niczym płonące pochodnie w słonia”.

26 A ten, dziki i okrutny, kiedy pojął słów tych ostrza,
wypluł na nie swą truciznę jak wąż pluje jadem w byki.

27 Oto leży Duhśasana, rozciągnął szeroko ręce,
zabity przez Bhimasenę niczym przez lwa byk ogromny.

28 Bhimasena żądny zemsty dopuścił się okrucieństwa
ponad miarę, gdyż wzburzony pił krew Duhśasany w bitwie.