Autorzy

(tłumaczenie)
Anna Rucińska (Vivasvan 2014)
(digitalizacja i zamieszczenie na stronie)
Andrzej Babkiewicz

Źródło tekstu sanskryckiego: GRETIL
Opublikowane za zgodą wydawnictwa (indika 2025).

रामायणम्

Rāmāyaṇa

1. Księga dzieciństwa (bāla-kāṇḍa)

1.7 Ministrowie Daśarathy

Streszczenie rozdziału:

  • Doradcy, purohici i kapłani króla Dasiarathy.

aṣṭau babhūvur vīrasya tasyāmātyā yaśasvinaḥ
śucayaś cānuraktāś ca rājakṛtyeṣu nityaśaḥ ||1.7.1
dhṛṣṭir jayanto vijayaḥ siddhārtho arthasādhakaḥ
aśoko mantrapālaś ca sumantraś cāṣṭamo 'bhavat ||1.7.2
ṛtvijau dvāv abhimatau tasyāstām ṛṣisattamau
vasiṣṭho vāmadevaś ca mantriṇaś ca tathāpare ||1.7.3
śrīmantaś ca mahātmānaḥ śāstrajñā dṛḍhavikramāḥ
kīrtimantaḥ praṇihitā yathāvacanakāriṇaḥ ||1.7.4
tejaḥkṣamāyaśaḥprāptāḥ smitapūrvābhibhāṣiṇaḥ
krodhāt kāmārthahetor vā na brūyur anṛtaṃ vacaḥ ||1.7.5
teṣām aviditaṃ kiṃ cit sveṣu nāsti pareṣu vā
kriyamāṇaṃ kṛtaṃ vāpi cāreṇāpi cikīrṣitam ||1.7.6
kuśalā vyavahāreṣu sauhṛdeṣu parīkṣitāḥ
prāptakālaṃ yathā daṇḍaṃ dhārayeyuḥ suteṣv api ||1.7.7
kośasaṃgrahaṇe yuktā balasya ca parigrahe
ahitaṃ cāpi puruṣaṃ na vihiṃsyur adūṣakam ||1.7.8
vīrāś ca niyatotsāhā rājaśāstram anuṣṭhitāḥ
śucīnāṃ rakṣitāraś ca nityaṃ viṣayavāsinām ||1.7.9
brahmakṣatram ahiṃsantas te kośaṃ samapūrayan
sutīkṣṇadaṇḍāḥ saṃprekṣya puruṣasya balābalam ||1.7.10
śucīnām ekabuddhīnāṃ sarveṣāṃ saṃprajānatām
nāsīt pure vā rāṣṭre vā mṛṣāvādī naraḥ kva cit ||1.7.11
kaś cin na duṣṭas tatrāsīt paradāraratir naraḥ
praśāntaṃ sarvam evāsīd rāṣṭraṃ puravaraṃ ca tat ||1.7.12
suvāsasaḥ suveśāś ca te ca sarve suśīlinaḥ
hitārthaṃ ca narendrasya jāgrato nayacakṣuṣā ||1.7.13
gurau guṇagṛhītāś ca prakhyātāś ca parākramaiḥ
videśeṣv api vijñātāḥ sarvato buddhiniścayāt ||1.7.14
īdṛśais tair amātyais tu rājā daśaratho 'naghaḥ
upapanno guṇopetair anvaśāsad vasuṃdharām ||1.7.15
avekṣamāṇaś cāreṇa prajā dharmeṇa rañjayan
nādhyagacchad viśiṣṭaṃ vā tulyaṃ vā śatrum ātmanaḥ ||1.7.16
tair mantribhir mantrahitair niviṣṭair vṛto 'nuraktaiḥ kuśalaiḥ samarthaiḥ
sa pārthivo dīptim avāpa yuktas tejomayair gobhir ivodito 'rkaḥ ||1.7.17

Cnót wzorem byli doradcy tego wielkiego Ikszwaki,
Znawcy i rad, i intencji, o jego dobro wciąż dbali.
A miał on ośmiu ministrów cieszących się wielką sławą,
Nieskazitelnych i stale zajętych sprawami państwa.
Zwali się: Dhryszti, Dżajanta, Widżaja oraz Siddhartha,
Arthasadhaka, Asioka, Sumantra i Mantrapala[1].
I dwóch miał król ów kapłanów, najznakomitszych wśród wieszczów:
Wasiszthę i Wamadewę, a także innych doradców:
Sujadżnię i Dżabalego, Kaśjapę i Markandeję
Długowiecznego, Gautamę i Katjajanę-bramina. 5
Owi nadworni kapłani wraz z bramińskimi wieszczami
Zawsze radzili królowi. A ministrowie ci byli
Zasobni w wiedzę i skromni, opanowani i sprawni,
I wobec siebie życzliwi, znający prawo, obyci,
Majętni, rozumni wielce, uczeni w siastrach, odważni,
Znani szeroko, uważni, o czynach zgodnych ze słowem,
Wspaniali i wielkoduszni, sławni, mówiący z uśmiechem,
I nigdy w gniewie ni z żądzy nie rzekli słów nieprawdziwych.
Nic się przed nimi nie skryło: co robi się, co robiło
Albo zamierza wśród swoich czy obcych – szpieg im donosił.
Sprawni w działaniu, na swoich dziedzinach dobrze się znali,
Lecz gdy był powód po temu, swych synów nawet karali. 10
Ich rzeczą było napełniać skarbiec i armię utrzymać,
I nigdy zła nie czynili wrogowi, gdy nie zawinił.
Opanowani i mężni, sztukę rządzenia znający,
Uczciwych obywateli nieustający obrońcy,
Nie krzywdząc braminów, kszatrjów, skarby królewskie mnożyli
I na charakter przestępstwa i sprawcy bacząc, karali.
I pośród wszystkich uczciwych i zgodnych tych urzędników
Nie znalazł się nigdzie – w mieście ni w całym królestwie – kłamca
Ni żaden człowiek zepsuty, ni cudzołożnik. I spokój
Panował w całym królestwie i w owym najlepszym z grodów. 15
Oni zaś wszyscy, uprzejmi, strojni w ozdoby i szaty,
Nad dobrem władcy czuwali z okiem na wszystko otwartym,
I pełni cnot najcenniejszych, słynący ze swego męstwa,
Tak w kraju jak za granicą z osądu znani pewnego,
Znawcy pokoju i wojny, pod dobrą gwiazdą zrodzeni,
Tajnymi plany zajęci i siecią spraw delikatnych,
Polityki świetni znawcy, o zawsze uprzejmej mowie.
Takimi to doradcami król Dasiaratha bezgrzeszny,
Pełnymi cnot, otoczony, władał tą ziemią, przez szpiegów
Śledząc nastroje, poddanych radując sprawiedliwością, 20
Opieką lud otaczając, bezprawia się wystrzegając,
W trzech światach sławiony, szczodry, dotrzymujący obietnic.
Taki to lew pośród ludzi rządził tą ziemią i nigdy
Nie spotkał od się lepszego lub sobie równego wroga.
Pośród przyjaciół, wasali zgiętych w pokłonie, wspaniały
Panował ów władca świata, jak Indra, król bogów, w niebie.
W ministrów – dobrych doradców otoczeniu,
oddanych, zdolnych, ów prześwietny pan ziemi
Promieniał blaskiem niczym słońce wschodzące
wśród gwiezdnej trzody jaśniejącej na niebie.

***

[1] Podaje się też takie imiona ministrow: Dhryszti, Dżajanta, Widżaja, Surasztra, Rasztrawardhana, Akopa, Dharmapala i Sumantra.