1.6 Opis Ajodhji

W tym właśnie mieście Ajodhji, przez jej mieszkańców kochany,
Znając Wedy, bogaty, dalekowzroczny, wspaniały,
Najwaleczniejszy z Ikszwakow[1], ofiarnik, prawy, wszechwładny
I wielkim wieszczom podobny, król-mędrzec, w trzech światach sławny,
Potężny, pogromca wrogów, życzliwy, opanowany,
Pod względem dóbr zgromadzonych równy Kuberze[2] i Indrze,
Król Dasiaratha panował, opiekun, o lud swój dbały,
Chroniący swoich podwładnych jak niegdyś Manu wspaniały.
Przez niego, wiernego prawdzie, do trzech dążącego celów[3]
Strzeżony, kwitł gród przepyszny jak Indry Amarawati. 5
W tym z miast najlepszym mieszkali ludzie szczęśliwi i prawi,
Uczeni, radzi z dobytku, wolni od żądz, prawdomówni.
Nie było w tym świetnym grodzie nikogo, kto byłby biedny
Lub z niemajętnej rodziny, bez koni, krów, mienia, ziarna.
I próżno szukać w Ajodhji rozpustnych czy skąpych osób,
Złoczyńcow, głupców, bezbożnych – nigdzie ich ujrzeć nie sposób!
Wszyscy mężowie, niewiasty, są prawi i powściągliwi,
Rzekłbyś, że w swej uczciwości są niczym mędrcy bezgrzeszni.
Nie znajdziesz tutaj nikogo, kto się nie cieszy, nie nosi
Kolczyków, wieńca, diademu, olejkiem nie jest natarty. 10
Nie ujrzysz nieszczodrobliwych, jedzących nieczystą strawę[4],
Bez złotych ozdób, bransolet, nie panujących nad sobą.
Nie ma nikogo w Ajodhji, kto świętych ogni nie pali[5],
Nędznika ani złodzieja, nikogo z mieszanych stanów.
Powinność swą pełnią stale bramini – opanowani,
Szczodrzy, nauce oddani i w braniu umiarkowani.
Nie znajdzie się tam bezbożnik, kłamca czy człek nieobyty,
Oszczerca albo słabeusz, nigdzie nie spotkasz nieuka,
Co nie zna Wed sześciu członów[6], co ślubów nie podejmuje[7],
Co skąpi darów, nędzarza, szaleńca czy nieszczęśnika. ’ 15
Mężczyźni oraz niewiasty bogaci są, urodziwi,
I próżno szukać w Ajodhji kogoś, kto króla nie kocha.
Najlepsi wśród czterech stanów czczą gościa na równi z bóstwem
Są wdzięczni, uprzejmi w mowie, odważni i bohaterscy
I wszyscy żyją tam długo, oddani prawu i prawdzie
Wśród synów, wnuków i niewiast stale, w tym z miast najwspanialszym.
Kszatrija słucha bramina, wajśja posłuszny jest kszatrii,
Siudrowie, wierni swej dharmie, sługami są tych trzech stanów[8]
Ów władca z rodu Ikszwaku tak dobrze czuwał nad grodem
Jak niegdyś sam mądry Manu, najznakomitszy wśród ludzi 20
Gród pełen był wojowników, ognistych, śmigłych, porywczych
I w sztuce swej wyćwiczonych, niczym lwów pełna jaskinia
I pełen świetnych rumaków: balchickich[9] i kambodżańskich[10]
Wanajskich[11], znad rzeki Sindhu[12], wspaniałych jak konie Indry
I pełen słoni potężnych jak góry, pijanych szałem,
Z gór Windhja[13] się wywodzących i z himalajskiej krainy,
Potomkow z krwi Ajrawaty[14], i z Mahapadmy[15] rodziny
I słoni z rodu Andżany[16], potomków słonia Wamany[17]
I rasy bhadra i manda, i mryga[18], i ich mieszańców:
To bhadry z mandą, to z mrygą, to znowu mrygi i mandy. 25
Wciąż pełen wiecznie pijanych słoni olbrzymich jak góry
Ów gród długości dwóch jodżan słuszność swej nazwy potwierdzał[19].
Tym miastem, w którym włodarzył i mieszkał król Dasiaratha,
Rządził ów władca wspaniały o niezmierzonej świetności,
Zabójca wrogów, jak księżyc jaśnieje między gwiazdami.
W tym mieście szczęśliwym o bramach na mocne
zasuwy, mozaiką gmachów ozdobionym,
Tysiące mieszkańców liczącej Ajodhji
panował, zaiste, władca równy Indrze.

***

[1] Ikszwakowie – władcy z dynastii Ikszwaku

[2] Kubera – strażnik skarbów

[3] tj. do dharmy, miłości i dobrobytu

[4] bez obiaty bali (składanej bóstwom i zwierzętom) oraz ofiary wszystkim bóstwom

[5] tj. nie roznieca trzech świętych ogni, zwanych garhapatja (stale podtrzymywany ogień, od którego zapala się ogień ofiarny), ahawanija (ogień, do którego wlewa się obiatę) i dakszina (ogień, na którym się gotuje)

[6] sześć członów Wed – sześć nauk pomocniczych zwanych wedangą

[7] takich jak np ekadasi (post w jedenastym dniu miesiąca księżycowego)

[8] Tak sie przedstawia hierarchia czterech stanów w społeczeństwie indyjskim, tj. braminów (uczonych w Wedzie kapłanów), kszatrijów (królów i rycerzy), wajśjów (kupców i rolników) oraz siudrów (sług).

[9] Konie balchickie (sanskr. bahlika) to konie pochodzące z Baktrji, starożytnej kramy w pn. Afganistanie, położonej pomiędzy Arnu Darią a górami Hindukusz

[10] Kambodża – starożytne królestwo rozciągające się po obu stronach Hindukuszu

[11] Wanaju – kraina na pn.-zach. od Indii

[12] Sindhu – Indus

[13] Windhja – pasmo niewysokich gór w środkowych Indiach

[14] Ajrawata – słoń Indry (strażnika wschodu), protoplasta słom, zwierzchnik wszystkich słoni strzegących ziemi

[15] Mahapadma – jeden z czterech słoni mieszkających w podziemiach, podtrzymujący ziemię od strony południowej

[16] Andżana – słoń strzegący ziemi od strony zachodniej

[17] Wamana – słoń strzegący ziemi od strony południowej

[18] bhadra, manda, mryga – rasy słoni wywodzące się z Himalajów i gór Sahja (w pn.-zach. części Dekanu)

[19] Ajodhja znaczy: „nie do pokonania”.