1.3 Walmiki otrzymuje wskazówki

Osnowę całą poznawszy, skarbnicę dharmy, czcigodny
Zapragnął się czegoś więcej dowiedzieć o dziejach Ramy.
Obmywszy się wodą, muni usiadł i dłonie złożywszy,
Z twarzą na wschód, mocą jogi oglądać począł zdarzenia.
Co przydarzyło się Ramie, Lakszmanie, królewnie Sicie
I Dasiaratsze z żonami i całym dworem, dokładnie,
Z czego się śmiali, co rzekli, gdzie poszli i co zrobili –
To wszystko za łaską Brahmy wyraźnie muni zobaczył.
I Ramę, wiernego prawdzie, wędrującego po lesie
We trojkę z bratem i żoną – to wszystko muni ogląda. 5
I widzi wszystkie, pobożny, w ćwiczeniach jogi wprawiony,
Przeszłe zdarzenia, jak owoc mirobalanu[1] na dłoni.
To wszystko wiernie ujrzawszy za łaską Brahmy, wspaniały,
Przygody Ramy – wybawcy ludzkości – począł układać,
Dające bogactwo, miłość i dharmę, i wyzwolenie[2],
Klejnotów pełne jak morze, cieszące serca słuchaczy.
Tak jak je był opowiedział niegdyś wieszcz wielki, Narada,
Dzieje monarchy z Raghawow[3] opisał czcigodny ryszi:
Przyjście na świat, męstwo Ramy, życzliwość i miłość ludu,
Cierpliwość oraz łagodność i cnotę prawdomówności, 10
I Wiśwamitry[4] gawędy we wspólnej z Ramą podroży,
Małżeństwo z córką Dżanaki i przełamanie wpoł łuku,
Spor Ramy z Parasiuramą[5] i wszystkie zalety Ramy,
Obrzędy koronacyjne i złe uczucia Kajkeji[6],
Przerwanie uroczystości, wygnanie Ramy do lasu,
Tęsknotę i lament króla, jego odejście w zaświaty,
Rozpacz mieszkańców Ajodhji, gdy Ramę odprowadzali,
Rozmowę z wodzem Niszadów i odesłanie woźnicy,
Przeprawę przez świętą Gangę i pobyt u Bharadwadży
Oraz za jego poradą wędrówkę na Czitrakutę, 15
Wybudowanie tam chatki stosownej, przyjazd Bharaty,
By się ukorzyć przed bratem, złożenie ojcu obiaty[7]
I wyświęcenie sandałów, i powrót do Nandigramy,
Odejście Ramy do puszczy, zabicie Wiradhy w lesie,
Wizytę u Siarabhangi, spotkanie z mędrcem Sutikszną,
Natarcie wonnym olejkiem królewny przez Anasuję[8],
Pobyt u wieszcza Agastji, spotkanie sępa Dżataju,
Wędrówkę do Pańczawati[9], zjawienie się Siurpanakhy
I jej rozmowę z Raghawą, i oszpecenie rakszasi,
Zabicie Khary, Trisiry oraz przybycie Rawany, 20
Zabicie Mariczy, dalej porwanie królewny Sity,
Rozpacz i lament Raghawy, śmierć króla sepów, Dżataju,
Potem spotkanie z Kabandhą, wędrówkę nad brzeg jeziora,
Pobyt u świętej Siabari i z Hanumanem spotkanie,
I wejście na Ryszjamukę[10], spotkanie Ramy z Sugriwą,
Dowody siły, przymierze, walkę Sugriwy z Walinem,
Zabicie Walina, po czym oddanie władzy Sugriwie,
I lament Tary[11], i pobyt w górach przez porę deszczową[12],
Gniew Iwa–Raghawy[13], zebranie wojsk małpich i rozesłanie
We wszystkich kierunkach świata, i wiadomości o ziemi[14], 25
Wręczenie Hanumanowi pierścienia Ramy i widok
Niedźwiedziej jaskini[15], rozpacz[16], spotkanie z sępem Sampatim,
Wejście na górski wierzchołek, skok Hanumana przez morze[17]
I wynurzenie się góry Majnaki[18] z rozkazu Morza,
Zabicie złej Simhikaji[19], dotarcie do brzegów Lanki
I wejście nocą na Lankę, i rozmyślania samotne,
Widok śpiącego Rawany[20] oraz rydwanu Puszpaki,
Przybycie na miejsce uczty, widok pokoi kobiecych
I Gaj Asiokowy, w którym Hanuman zobaczył Sitę,
I dokuczliwość demonie, drzemkę rakszasi Tridżaty[21],
Wręczenie Sicie pierścienia, rozmowę z córką Dżanaki
I przekazanie klejnotu[22], zniszczenie drzew asiokowych[23],
Potem ucieczkę demonie, zabicie sług i pojmanie
Potomka Wiatru[24], i pożar z rykiem wzniecony na Lance[25],
I znowu skok przez ocean i upojenie się miodem[26],
I pocieszenie Raghawy, wręczenie klejnotu Sity,
Podroż na brzeg oceanu, budowę mostu przez Nalę[27],
Przeprawę mostem przez morze, dotarcie nocą do Lanki
I z Wibhiszaną przymierze, sposób zabicia Rawany[28],
I Kumbhakamy[29] zabicie, a po nim zaś – Meghanady[30],
I śmierć Rawany, i z Sitą spotkanie we wrogim mieście,
Królewski ryt Wibhiszany[31] i dar w postaci Puszpaki[32],
I powrót Ramy do kraju, jego spotkanie z Bharatą
I namaszczenie na króla, i odesłanie wojsk małpich,
Szczęśliwe rządy Raghawy, wygnanie córki Dżanaki[33]
I inne przygody Ramy na ziemi wiernie opisał
We wzniosłym swym poemacie czcigodny ryszi Walmiki.

***

[1] mirobalan (amalaka, amla) – Phyllanthus emblica, kwaśny owoc podobny do mirabelki. Zwrot „owoc mirobalanu na dłoni” oznacza, że coś jest oczywiste i wyraźnie widoczne.

[2] Bogactwo, miłość, dharma (zasługa religijna) i wyzwolenie z kręgu wcieleń uważane są za cztery cele ludzkiego żywota.

[3] Raghu – protoplasta rodu Raghawow, z którego wywodził się Rama.

[4] Wiśwamitra – niegdyś król, potem wieszcz królewski, następnie wieszcz, wielki wieszcz, a na koniec wieszcz bramiński, obdarzony wielką potęgą zdobytą dzięki ascezie

[5] Parasiurama („Rama z toporem”) – Rama, syn Dżamadagniego, szósta inkarnacja Wisznu.

[6] Kajkeji, ukochana żona króla Dasiarathy, podjudzona przez służącą Mantharę, zapragnęła tronu dla swego syna Bharaty i wygnania Ramy do lasu.

[7] Odprawienie w określonym dniu obrzędu za duszę ojca jest obowiązkiem każdego syna.

[8] Anasuja – żona wielkiego mędrca Atriego.

[9] Pańczawati – część wielkiego lasu Dandaka, gdzie przebywał Rama w czasie wygnania.

[10] Ryszjamuka – góra, na której mieszkał król małp, Sugriwa.

[11] Tara – wdowa po Walinie, bracie Sugriwy.

[12] Z powodu nadejścia pory deszczowej nie można było od razu przystąpić do poszukiwań porwanej Sity.

[13] Rama rozgniewał się na króla Sugriwę za jego opieszałość w rozpoczęciu poszukiwań Sity.

[14] Sugriwa opisuje poszczególne regiony subkontynentu dla informacji o kierunkach poszukiwań.

[15] Oddział małp wysłany na południe pod wodzą księcia Angady (syna Walina i Tary) dociera do groty niedźwiedziej na południowym brzegu oceanu.

[16] Angada, zrozpaczony niepowodzeniem wyprawy, siada na brzegu morza i podejmuje głodówkę.

[17] Hanuman wdrapał się na wierzchołek góry Mahendry, z którego skoczył przez ocean na Lankę.

[18] Majnaka – góra, która na rozkaz boga morza wynurzyła się z oceanu, by Hanuman mogł na

niej odpocząć w czasie swego skoku przez ocean.

[19] Simhikaja – potworna demonica mieszkająca w wodach oceanu, która ściągała lecące ptaki

łapiąc je za ich cień.

[20] Hanuman, szukając Sity, zakradł się do pałacu Rawany.

[21] Tridżata – córka Wibhiszany (brata Rawany), przydzielona przez Rawanę do opieki nad Sitą.

[22] Sita wręczyła Hanumanowi klejnot, który nosiła na głowie, aby przekazał go Ramie.

[23] Hanuman zniszczył Gaj Asiokowy, aby przekonać Sitę o swej ogromnej sile, dzięki której jest

w stanie ją uwolnić.

[24] Potomek Wiatru – Hanuman.

[25] Gdy pojmanemu Hanumanowi podpalono ogon, ten, zmniejszywszy swą postać bez trudu uwolnił się z pęt, po czym z rykiem przebiegł po domach Lanki, machając płonącym ogonem i wzniecając wszędzie pożar.

[26] Hanuman wraz z innymi małpami przemocą wdarł się do ogrodu Madhuwany (należącego do Sugriwy) i tam, ciesząc się z powodzenia swej misji, upoił się miodem.

[27] Nala budowniczy małp, wybudował most łączący Indie z Lanką, po ktorym Rama wraz z małpim wojskiem przeszedł na Lankę.

[28] Wibhiszana, brat Rawany, wielki wielbiciel Ramy, podaje mu sposob zabicia Rawany.

[29] Kumbhakama – młodszy brat Rawany o przeogromnej sile.

[30] Meghanada (Indradżit) – najstarszy syn Rawany, następca tronu.

[31] namaszczenie Wibhiszany na krola Lanki.

[32] Rama otrzymał od Wibhiszany w darze Puszpakę, latający rydwan Rawany.

[33] Rama, dając posłuch złym podszeptom swych doradcow, kazał wywieźć Sitę do lasu i tam zostawić.