Autorzy
Opracowali (indika 2024):
(zamieszczenie tłumaczeń, objaśnienia)
Adam Pudło
(analiza syntaktyczna)
Andrzej Babkiewicz
Rozdział 2: Praktyka
(dvitīyāḥ sādhana-pādaḥ)
tapaḥ-svādhyāyeśvara-praṇidhānāni kriyā-yogaḥ ||2.1||
Asceza, nauka wedyjska, oddanie się Iśwarze, to Krijajoga.
samādhi-bhāvanārthaḥ kleśa-tanū-karaṇārthaś ca ||2.2||
Zmierza do przysparzania samadhi, zmierza do osłabiania plag.
avidyāsmitā-rāga-dveṣābhiniveśāḥ kleśāḥ ||2.3||
Plag jest pięć: niewiedza, egotyzm, miłość, nienawiść, przywiązanie do życia.
avidyā kṣetram uttareṣāṃ prasupta-tanu-vicchinnodārāṇām ||2.4||
Niewiedza, to podstawa plag następnych, bez względu na to, czy są uśpione, słabe, niezgodne między sobą, czy rozwinięte.
anityāśuci-duḥkhānātmasu nitya-śuci-sukhātma-khyātir avidyā ||2.5||
Niewiedza powstaje, gdy się to, co jest przemijające, nieczyste, cierpiące, co nie jest właściwem Ja, bierze za wieczne, czyste, radosne, za właściwe Ja.
dṛg-darśana-śaktyor ekātmatevāsmitā ||2.6||
Egotyzm, to utożsamianie władz widza a rzeczy widzianej.
sukhānuśayī rāgaḥ ||2.7||
Na rozkoszy polega miłość.
duḥkhānuśayī dveṣaḥ ||2.8||
Na cierpieniu nienawiść.
sva-rasa-vāhī viduṣo 'pi tathā rūḍho 'bhiniveśaḥ ||2.9||
Wiązanie się z ciałem celem użycia, zachodzące również i u mędrca, to przywiązanie do życia.
te pratiprasava-heyāḥ sūkṣmāḥ ||2.10||
Plagi, o ile są drobne, nieświadome, należy pokonywać usiłowaniem poskramiającem.
dhyāna-heyās tad-vṛttayaḥ ||2.11||
O ile zaś rozwinięte, medytacją.
kleśa-mūlaḥ karmāśayo dṛṣṭādṛṣṭa-janma-vedanīyaḥ ||2.12||
Plagi są korzeniem osadu karmicznego, za który się pokutuje w żywocie obecnym, albo następnym.
sati mūle tad-vipāko jāty-āyur-bhogāḥ ||2.13||
Dopóki jest taki korzeń, jako dojrzewanie osadu powstaje wcielenie, długość żywota, użycie.
te hlāda-paritāpa-phalāḥ puṇyāpuṇya-hetutvāt ||2.14||
Plonem jest użycie i cierpienie, stosowanie do tego, czy przyczyną było dobro, czy zło.
pariṇāma-tāpa-saṃskāra-duḥkhair guṇa-vṛtti-virodhāc ca duḥkham eva sarvaṃ vivekinaḥ ||2.15||
Z powodu cierpień, rodzących się bądź z niestałości rzeczy, bądź z obawy oraz wrażeń zaprzeszłych, tudzież ponieważ czynności gun wzajemnie się zwalczają, dla mędrca wszystko jest cierpieniem.
heyaṃ duḥkham anāgatam ||2.16||
Cierpienie przyszłe należy udaremnić.
draṣṭṛ-dṛśyayoḥ saṃyogo heya-hetuḥ ||2.17||
Przyczyną cierpienia jest połączenie widza z przedmiotem.
prakāśa-kriyā-sthiti-śīlaṃ bhūtendriyātmakaṃ bhogāpavargārthaṃ dṛśyam ||2.18||
Przedmiot jaśnieje, działa, drętwieje, składa się z żywiołów i zmysłów, zmierza do używania i wyzwolenia.
viśeṣāviśeṣa-liṅga-mātrāliṅgāni guṇa-parvāṇi ||2.19||
Żywioły grube, zmysły, manas, żywioły subtelne, ahankara, buddhi, w końcu to, co nierozwinięte, to rozczłonkowanie się gun.
draṣṭā dṛśi-mātraḥ śuddho 'pi pratyayānupaśyaḥ ||2.20||
Widzem jest, który jest samem widzeniem a niby to widzi wyobrażenia, sam będąc czysty.
tad-artha eva dṛśyasyātmā ||2.21||
I to jest jedyne przeznaczenie istoty widzialności.
kṛtārthaṃ prati naṣṭam apy anaṣṭaṃ tad-anya-sādhāraṇatvāt ||2.22||
Dla puruszy, który dopiął celu, prakryti się unicestwia, a jednak się nie unicestwia, bo istnieje dla wszystkich niewyzwolonych.
sva-svāmi-śaktyoḥ svarūpopalabdhi-hetuḥ saṃyogaḥ ||2.23||
Przyczyną, że się istność posiadanego (lingamu) spostrzega za pomocą władz zarówno posiadanego, jak i posiadacza, jest ich połączenie.
tasya hetur avidyā ||2.24||
Przyczyną połączenia jest niewiedza.
tad-abhāvāt saṃyogābhāvo hānaṃ tad-dṛśeḥ kaivalyam ||2.25||
Gdy ustąpiła, nie ma połączenia, natomiast jest wolność, czyli kaiwaljam widzenia.
viveka-khyātir aviplavā hānopāyaḥ ||2.26||
Wolność tej dostępuje się niezakłóconem poznaniem odrębności.
tasya saptadhā prānta-bhūmiḥ prajñā ||2.27||
Poznanie jej najwyższe jest siedmiorakie…
yogāṅgānuṣṭhānād aśuddhi-kṣaye jñāna-dīptir-āviveka-khyāteḥ ||2.28||
Rozwijaniem członków jogi usuwa się nieczystość; poznanie rozwidnia się aż do rozeznania różnicy.
yama-niyamāsana-prāṇāyāma-pratyāhāra-dhāraṇā-dhyāna-samādhayo 'ṣṭāv aṅgāni ||2.29||
Jama, nijama, postawa, prawidłowe oddychanie, powściągnięcie, spętanie, rozmyślanie, samadhi, oto osiem członków.
ahiṃsā-satyāsteya-brahmacaryāparigrahā yamāḥ ||2.30||
Jama, to nieszkodzenie, prawdomówność, niekradzenie, czystość ucznia brahmańskiego, nieposiadanie.
jātideśakālasamayānavacchinnāḥ sārvabhaumā mahāvratam ||2.31||
To Wielki ślub, obowiązujący na wszystkich stopniach, bez względu na kastę, miejsce, czas, okoliczności.
śaucasaṃtoṣatapaḥsvādhyāyeśvarapraṇidhānāni niyamāḥ ||2.32||
Nijama, to czystość, przestawanie na małem, asceza, nauka, oddanie się Iśwarze.
vitarka-bādhane pratipakṣa-bhāvanam ||2.33||
Niepewność należy tłumić myślą o przeciwieństwie, a świadomość nabierze pewności.
vitarkā hiṃsādayaḥ kṛta-kāritānumoditā lobha-krodha-moha-pūrvakā mṛdu-madhyādhi-mātrā duḥkhājñānānanta-phalā iti pratipakṣa-bhāvanam ||2.34||
Rzeczy niepewne, jak szkodzenie itd., bez względu na to, czy się je spełniło, spowodowało, czy tylko pochwaliło, czy były następstwem pożądliwość, złości czy zaślepienia, czy są lekkie, średnie, czy nadmierne, plonem ich do nieskończoności bywa cierpienie i nieznanie, przeto świadomie należy wytwarzać ich przeciwieństwo.
ahiṃsāpratiṣṭhāyāṃ tat-saṃnidhau vaira-tyāgaḥ ||2.35||
Gdy wytrwale spełnia ślub nieszkodzenia, wśród otoczenia powstaje zaniechanie waśni.
satya-pratiṣṭhāyāṃ kriyā-phalāśrayatvam ||2.36||
Gdy wytrwa przy prawdomówności, doczeka się tegoż plonu, co i z ofiar.
asteya-pratiṣṭhāyāṃ sarva-ratnopasthānam ||2.37||
Gdy trwa przy niekradzeniu, zjawiają się różne skarby.
brahmacarya-pratiṣṭhāyāṃ vīrya-lābhaḥ ||2.38||
Gdy zachowuje czystość ucznia brahmańskiego, zjawia się mężność.
aparigrahasthairye janmakathaṃtāsaṃbodhaḥ ||2.39||
Gdy stale obstaje przy nieposiadaniu, odsłania mu się związek między wcieleniami.
śaucāt svāṅga-jugupsā parair asaṃsargaḥ ||2.40||
Z czystości powstaje odraza do własnego ciała i niedotykanie innych,
sattva-śuddhi-saumanasyaikāgryendriya-jayātma-darśana-yogyatvāni ca ||2.41||
tudzież oczyszczenie sattwamu z innych gun, usposobienie pogodne, skupienie, poskromienie zmysłów, nastrój stosowny do ujrzenia atmana.
saṃtoṣād anuttamaḥ sukhalābhaḥ ||2.42||
Poprzestanie na małem, pociąga za sobą błogość niezrównaną.
kāyendriya-siddhir aśuddhi-kṣayāt tapasaḥ ||2.43||
Z ascezy, wskutek umorzenia nieczystości, wyłania się magiczna doskonałość ciała i zmysłów.
svādhyāyād iṣṭa-devatā-saṃprayogaḥ ||2.44||
Z nauki powstaje połączenie się z umiłowanem bóstwem.
samādhi-siddhir īśvara-praṇidhānāt ||2.45||
Skończony samadhi z oddania się Iśwarze.
sthira-sukham āsanam ||2.46||
Przyczem niech siedzi mocno i wygodnie,
prayatna-śaithilyānanta-samāpattibhyām ||2.47||
zwalniając naprężenia a myślą wznosząc się w nieskończoność.
tato dvandvānabhighātaḥ ||2.48||
Wtedy zjawia się nieczułość na przeciwieństwa.
tasmin sati śvāsa-praśvāsayor gati-vicchedaḥ prāṇāyāmaḥ ||2.49||
Poczem, jako hamowanie wdechu i wydechu, następuje oddychanie prawidłowe.
bāhyābhyantara-stambha-vṛttir deśa-kāla-saṃkhyābhiḥ paridṛṣṭo dīrgha-sūkṣmaḥ ||2.50||
Czynność ta, to kierowanie tchu na zewnątrz, na wewnątrz i zatrzymywanie, wykonywa się rozważnie, stosownie do miejsca, czasu, liczy, przeciągle, łagodnie.
bāhyābhyantara-viṣayākṣepī caturthaḥ ||2.51||
Przejęcie się rzeczą zewnętrzną lub wewnętrzną, to rodzaj czwarty: śledzenie bez tchu.
tataḥ kṣīyate prakāśāvaraṇam ||2.52||
Takie poczwórne oddychanie prawidłowe odsłania światło wewnętrzne,
dhāraṇāsu ca yogyatā manasaḥ ||2.53||
tudzież sprawia, że manas nadaje się do spętania.
sva-viṣayāsaṃprayoge citta-svarūpānukāra ivendriyāṇāṃ pratyāhāraḥ ||2.54||
Gdy zmysły przestały się łączyć z przedmiotami swemi, cofając się w głąb manasu, mówi się o powściągnięciu zmysłów.
tataḥ paramā vaśyatendriyāṇām ||2.55||
Następstwem jest zupełne ujarzmienie zmysłów.