9.7. Wznowienie działań wojennych

Sańdźaja rzekł:
1 Gdy noc przeszła, Durjodhana, władca, rzekł do twoich ludzi,
wszystkich wielkich rydwanników, by przywdziali swoje zbroje.

2 Słysząc polecenie króla, żołnierze przywdziali zbroje,
pospiesznie zaprzęgli wozy, inni wokoło biegali.

3 Słonie w gotowości stały, piechurzy przywdziali zbroje,
tysiące innych włożyły narzuty na końskie grzbiety.

4 Dźwięk muzycznych instrumentów rozbrzmiewał, o panie ludów,
po to, by u wojowników rozniecić bojowy zapał.

5 Wszystkie wojska te, Bharato, cała ocalała armia
stała w pełni uzbrojona, wyżej ceniąc śmierć niż odwrót.

6 Wszyscy rydwannicy, czyniąc wodzem Śalję, króla Madrów,
podzielili całą armię na oddziały, stając w szyku.

7–8 Wówczas wszyscy wojownicy z twoim synem się jednocząc –
Krypa, Krytawarman, Śalja, syn Drony* i syn Subali*,
i inni żyjący władcy – doszli do porozumienia,
że nikt nigdy z Pandawami nie będzie osobno walczył.

9 Rzekli więc: „Kto będzie walczył w pojedynkę lub opuści
towarzysza, tego wina równa będzie pięciu grzechom
wraz z grzechami pomniejszymi*.
Walczyć powinniśmy wspólnie, wspomagając się wzajemnie”.

10 Czyniąc więc umowę taką, wszyscy wielcy wojownicy
na czele z przywódcą Madrów pospieszyli przeciw wrogom.

11 Także Pandawowie, królu, rozstawiwszy wojska w bitwie,
kroczyli przeciw Kaurawom, chcąc ich zwalczać z każdej strony.

12 Armia ta, Bharato wielki, z krzykiem, niczym toń wstrząśnięta,
z hukiem wozów, rykiem słoni, była jak wzburzone morze.

Dhrytarasztra rzekł:
13 Usłyszałem o upadku Drony, Bhiszmy, syna Radhy*,
teraz powiedz mi o zgubie Śalji oraz mego syna.

14 Jak, Sańdźajo, Król Prawości* zdołał zabić w walce Śalję?
Jak przez Bhimę Durjodhana padł, mój syn wielkoramienny?

Sańdźaja rzekł:
15 Słuchaj, królu, z cierpliwością opowieści mej o wojnie,
o ciał ludzi, słoni, koni śmierci, o zniszczeniu wozów.

16 Wówczas wśród twych synów, królu, powstała nadzieja wielka,
że choć zginął Bhiszma, Drona, choć padł w boju syn woźnicy,
Śalja pozabija w bitwie wszystkich synów Prythy, panie.

17 Pielęgnując tę nadzieję w sercu, czerpiąc z niej pociechę,
ufając królowi Madrów w walce, wielkiemu wojowi,
syn twój, Bharato, pomyślał, że patrona swego znalazł.

18 Parthowie po śmierci Karny wydali donośny okrzyk,
wtedy, królu, Dhartarasztrów strach ogarnął przeogromny.

19 Więc król Madrów pełen mocy pocieszył ich i rozstawił
szyk pomyślny, wielki królu, symetryczny z każdej strony.

20 I do walki przeciw Parthom wkroczył Madrów król mocarny,
wymachując barwnym łukiem – zabójcą niezwykle sprawnym.

21 Gdy wsiadł ów rydwannik wielki na swój świetny rydwan, z końmi
z kraju Sindhów, ślad rydwanu uświetniał sam rydwan, królu.

22 Na rydwanie tym chroniony stał bohater dzielny, królu,
ów niszczyciel swoich wrogów, lęki synów twych niwecząc.

23 Uzbrojony władca Madrów na czele zastępów kroczył,
Madrakowie z nim i Karny synowie niezwyciężeni.

24 Krytawarman był na lewej flance razem z Trigartami,
Gautama* na prawej flance z Śakami i Jawanami.

25 Na tyłach był Aśwatthaman otoczony przez Kambodźów,
środkiem kroczył Durjodhana, strzegły go byki wśród Kurów.

26 Konnicy oddziały wielkie kroczyły z Subali synem,
razem z całą armią kroczył syn gracza*, rydwannik wielki.

27 Łucznicy niszczący wrogów – Pandawowie – podzielili
wojska na trzy części, królu, atakując twoją armię*.

28 Dhrysztadjumna i Śikhandin, Satjaki, rydwannik wielki,
w pośpiechu atakowali w bitwie tej oddziały Śalji.

29 Z nimi też król Judhiszthira otoczony swoim wojskiem
atakował, pragnąc zabić Śalję, byku wśród Bharatów.

30 Ardźuna, zabójca wrogów, syna Hrydiki*, łucznika,
i żołnierzy, co przyrzekli zabić jego – atakował.

31 Bhima i wojowie wielcy, Somakowie, nacierali
na Gautamę, Indro królów, pragnąc zabić wrogów w boju.

32 Synowie Madri z wojskami zaatakowali w walce
Śakuniego i Ulukę – rydwanników – i ich wojska.

33 Tysiące twych wojowników także w bitwie tej Pandawów
z wściekłością atakowały, z różnorodną bronią w rękach.

Dhrytarasztra rzekł:
34 Gdy padł Bhiszma, wielki łucznik, Drona i rydwannik Karna,
gdy niewielu pozostało Kurów i Pandawów w bitwie,

35 i Parthowie wielce gniewni szli do boju, o Sańdźajo,
jakie po stronie mych ludzi i wrogów zostały siły?

Sańdźaja rzekł:
36 Słuchaj, królu, jak do bitwy rozstawieni byli nasi,
jak wrogowie, jakie siły pozostały na tej wojnie.

37 Wozów było jedenaście tysięcy, Bharatów byku,
dziesięć tysięcy i nadto siedemset bojowych słoni,

38 pełne dwie setki tysięcy konnicy, Bharatów byku,
trzydzieści milionów pieszych – tak twa armia wyglądała.

39 A rydwanów sześć tysięcy oraz sześć tysięcy słoni,
koni zaś dziesięć tysięcy, piechurów dziesięć milionów,

40 taka oto pozostała armia synów Pandu w walce;
ci wszyscy więc podążyli do bitwy, Bharatów byku.

41 W takim rozstawieniu stojąc pod dowództwem króla Madrów,
szliśmy przeciw synom Pandu wściekli i zwycięstwa żądni.

42 Także mężni Pandawowie, dążąc do zwycięstwa w bitwie,
i prześwietni Pańćalowie przystąpili do ataku.

43 Ci zatem z potęgą armii, pragnący wzajemnej śmierci,
mężowie-tygrysy, panie, szli do boju tuż przed świtem.

44 Walka więc się rozpoczęła straszliwa, przerażająca,
twoich ludzi i ich wrogów, jedni drugich zniszczyć chcieli.