Autorzy

Opracowali (indika 2024):
(tłumaczenie)

Andrzej Babkiewicz
(komitet redakcyjny)
Andrzej Babkiewicz, Joanna Jurewicz, Monika Nowakowska,
Sven Sellmer, Przemysław Szczurek, Anna Trynkowska
(redakcja techniczna)
Karina Babkiewicz
(przygotowanie tekstu, skład, zamieszczenie na stronie)
Sven Sellmer i Andrzej Babkiewicz

Tłumaczenie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”
w latach 2017–2023, numer projektu 0357/NPRH5/H22/84/2017.

महाभारत

Mahābhārata

9. Księga Śalji (śalya-parvan)

***

9.29-53 Księga podróży do miejsc pielgrzymek
(rāma-tīrtha-yātrā)

9.33. Przybycie Ramy

Streszczenie rozdziału:

1–3 Rama zjawia się przed rozpoczęciem pojedynku Bhimy i Durjodhany.
4–5 Rama mówi o czterdziestu dwóch dniach swej pielgrzymki.
5–15 Przywitanie z Pandawami i zebranymi władcami (savoir-vivre).
16–18 Rama zasiada, by obserwować pojedynek.

saṃjaya uvāca
tasmin yuddhe mahārāja saṃpravṛtte sudāruṇe |
upaviṣṭeṣu sarveṣu pāṇḍaveṣu mahātmasu ||9.33.1||

tatas tāladhvajo rāmas tayor yuddha upasthite |
śrutvā tac chiṣyayo rājann ājagāma halāyudhaḥ ||9.33.2||

taṃ dṛṣṭvā paramaprītāḥ pūjayitvā narādhipāḥ |
śiṣyayoḥ kauśalaṃ yuddhe paśya rāmeti cābruvan ||9.33.3||

abravīc ca tadā rāmo dṛṣṭvā kṛṣṇaṃ ca pāṇḍavam |
duryodhanaṃ ca kauravyaṃ gadāpāṇim avasthitam ||9.33.4||

catvāriṃśad ahāny adya dve ca me niḥsṛtasya vai |
puṣyeṇa saṃprayāto 'smi śravaṇe punarāgataḥ |
śiṣyayor vai gadāyuddhaṃ draṣṭukāmo 'smi mādhava ||9.33.5||

tato yudhiṣṭhiro rājā pariṣvajya halāyudham |
svāgataṃ kuśalaṃ cāsmai paryapṛcchad yathātatham ||9.33.6||

kṛṣṇau cāpi maheṣvāsāv abhivādya halāyudham |
sasvajāte pariprītau priyamāṇau yaśasvinau ||9.33.7||

mādrīputrau tathā śūrau draupadyāḥ pañca cātmajāḥ |
abhivādya sthitā rājan rauhiṇeyaṃ mahābalam ||9.33.8||

bhīmaseno 'tha balavān putras tava janādhipa |
tathaiva codyatagadau pūjayām āsatur balam ||9.33.9||

svāgatena ca te tatra pratipūjya punaḥ punaḥ |
paśya yuddhaṃ mahābāho iti te rāmam abruvan |
evam ūcur mahātmānaṃ rauhiṇeyaṃ narādhipāḥ ||9.33.10||

pariṣvajya tadā rāmaḥ pāṇḍavān sṛñjayān api |
apṛcchat kuśalaṃ sarvān pāṇḍavāṃś cāmitaujasaḥ |
tathaiva te samāsādya papracchus tam anāmayam ||9.33.11||

pratyabhyarcya halī sarvān kṣatriyāṃś ca mahāmanāḥ |
kṛtvā kuśalasaṃyuktāṃ saṃvidaṃ ca yathāvayaḥ ||9.33.12||

janārdanaṃ sātyakiṃ ca premṇā sa pariṣasvaje |
mūrdhni caitāv upāghrāya kuśalaṃ paryapṛcchata ||9.33.13||

tau cainaṃ vidhivad rājan pūjayām āsatur gurum |
brahmāṇam iva deveśam indropendrau mudā yutau ||9.33.14||

tato 'bravīd dharmasuto rauhiṇeyam ariṃdamam |
idaṃ bhrātror mahāyuddhaṃ paśya rāmeti bhārata ||9.33.15||

teṣāṃ madhye mahābāhuḥ śrīmān keśavapūrvajaḥ |
nyaviśat paramaprītaḥ pūjyamāno mahārathaiḥ ||9.33.16||

sa babhau rājamadhyastho nīlavāsāḥ sitaprabhaḥ |
divīva nakṣatragaṇaiḥ parikīrṇo niśākaraḥ ||9.33.17||

tatas tayoḥ saṃnipātas tumulo romaharṣaṇaḥ |
āsīd antakaro rājan vairasya tava putrayoḥ ||9.33.18||

Sańdźaja rzekł:
1 Gdy okrutna wielce walka właśnie miała już rozgorzeć,
gdy synowie Pandu wszyscy, wielcy duchem siedli w koło,

2 wówczas Rama, Pługodzierżca, co palmirę ma w sztandarze,
słysząc, królu, o potyczce dwóch swych uczniów, tam się zjawił.

3 Władcę ludów zobaczywszy, wielce radzi go uczcili
i tak rzekli: „Drogi Ramo, patrz na zręczność swych pupilów!”.

4 Odrzekł Rama, gdy zobaczył Krysznę razem z synem Pandu
oraz z Kurów Durjodhanę, który stał z maczugą w dłoni:

5 „Dziś czterdzieści dwa dni przeszły, kiedy w drogę się wybrałem,
ruszyłem, gdy była Puszja, pod gwiazdą Śrawana* wracam.
O Madhawo, chciałem ujrzeć uczniów walkę maczugami”.

6 Wówczas Judhiszthira objął tego, który pługiem włada,
a gdy grzecznie się przywitał, należycie wypytywał.

7 I Krysznowie, dwaj łucznicy, powitali Pługodzierżcę,
ucieszeni, wielce sławni, uściskali go z miłością.

8 Mężni dwaj synowie Madri, pięcioro Draupadi dzieci,
na stojąco się witało z siłaczem, Rohini synem.

9 Wówczas mocarz Bhimasena i twój syn, o królu ludów,
wznieśli swoje dwie maczugi i siłacza dwaj uczcili.

10 Inni władcy, go witając, wciąż na nowo cześć dawali
i do Ramy szlachetnego tak się wespół odezwali:
„Popatrz na ów pojedynek, synu Rohini barczysty”.

11 Rama wszystkich również objął, synów Pandu i Sryńdźajów
i zapytał o pomyślność Pandów o bezkresnej mocy.
Oni zaś go otoczyli i o zdrowie zapytali.

12 Pługodzierżca w odpowiedzi uczcił wielkich duchem wojów,
z każdym grzecznie porozmawiał, zgodnie z wiekiem i godnością.

13 Ściskał czule i z miłością Dręczyciela, Satjakiego,
czoła ich ucałowawszy, o pomyślność się zapytał.

14 Ci dwaj, zgodnie z regułami, radzi czcili preceptora,
tak jak Brahmę, władcę niebian, wielbią Indra wraz z Upendrą.

15 Wówczas Dharmy syn powiedział tak do Ramy, wrogogromcy:
„Patrz na wielki pojedynek braci dwóch, Rohini synu!”.

16 Wielbiony przez rydwanników, barczysty, uszczęśliwiony,
zacny starszy brat Keśawy wśród zebranych tam się rozsiadł.

17 Białocery, strój niebieski, jaśniał między książętami
jak na niebie Twórca Nocy obsypany gwiazd rzeszami.

18 Dwóch twych synów pojedynek hałaśliwy, włos jeżący,
miał zakończyć długą wrogość, o monarcho, między nimi.