8.16. Bój Karny

Dhrytarasztra rzekł:
Gdy król Pandjów zginął, a innych wrogów do ucieczki zmusił Karna, bohater ów najznamienitszy, cóż, Sańdźajo, uczynił w bitwie Ardźuna? Pełnię wiedzy posiadł bohaterski Pandawa, silny jest i oddany, pośród stworzeń wszystkich to on uznanie zdobył Śankary* wielkiego duchem. Dlatego strach przejmujący czuję przed Zdobywcą Bogactw, nieprzyjaciół zabójcą. Cóż ów syn Prythy wtedy tam uczynił? Opowiedz mi o tym, Sańdźajo!

Sańdźaja rzekł:
Gdy zginął władca Pandjów, Kryszna do Ardźuny skierował pośpiesznie te oto pomocne słowa:

– Spójrz na poważanego wielce króla Judhiszthirę i na stronników Pandawów, którzy do ucieczki się rzucili! [5] Zgodnie z pragnieniem Aśwatthamana pozabijał Karna Sryńdźajów i takiej oto rzezi ogromnej dokonał wśród koni, ludzi i słoni… – Tak zwrócił się do Zdobnego w Diadem niezwyciężony syn Wasudewy.

Słysząc to i widząc, że brat jego w straszliwym niebezpieczeństwie się znalazł, zakrzyknął Pandawa:

– Prędko poganiaj konie, Hryszikeśo*!

Rydwanem, co równych sobie nie miał, Hryszikeśa powiózł go wówczas, po czym znów do starcia gwałtownego tam doszło – dalej potoczyła się wtedy, najlepszy z królów, bitwa między Karną a Pandawami, powiększająca władanie Jamy.

Łuki i strzały, żelazne sztaby, miecze, oszczepy i trójzęby, pałki, pociski, włócznie, lance i topory, [10] maczugi, rzutki, dzidy, proce oraz ankusy wielkie chwytając, wojownicy pędem do natarcia ruszyli, jedni drugich zwyciężyć pragnący. Runęli na wrogów, powietrze i niebo w głównych i pośrednich stronach świata odgłosem dłoni na cięciwach i świstem strzał wypełniając, a ziemię – obręczy kół rydwanów turkotem. Dreszczem przejęci od wrzawy tej donośnej, bój straszliwy bohaterowie z bohaterami wiedli, by na drugi brzeg waśni wreszcie się przeprawić. Rozlegały się dźwięki cięciw, karwaszy i łuków, trąbiły słonie, ugodzeni wojownicy, padając, głośno jęczeli. Słysząc strzał odgłosy przeróżne i bohaterskich mężów dzikie wrzaski, przerażeni, gwałtownie trzęśli się ludzie, potomku Bharaty, razili wrogów i słabli.

[15] Wielu jednak z tych, co wrzeszczeli, strzał wypuszczając ulewę, Karna, syn Adhirathy, własnymi strzałami zadręczał w bitwie. Pięciu bohaterskich rydwanników Pańćalów, a potem jeszcze piętnastu, wraz z końmi, woźnicami i sztandarami do siedziby Jamy strzałami wyprawił. Męstwa wielkiego pełni przywódcy wojowników Pandawów, orężem prędkim przesłaniając niebo, zewsząd otoczyli go wówczas w boju.

Zagłębił się Karna w armię tę wrogą, wzburzając ją strzał deszczami, jakby w porosłej lotosami sadzawce, gdzie pełno ptactwa się zleciało, potężny słoń się zanurzył. Wdarłszy się między wrogów, potrząsając łukiem swym wspaniałym, strzałami ostrymi syn Radhy ucinał i strącał ich głowy. [20] Tarcze i zbroje ludzi na kawałki rozbijał, jakby pole bitwy nimi zasiewając – uderzenia drugiej jego strzały wytrzymać nie były już w stanie! Strzałami z łuku wypuszczanymi, co zbroje, ciała i życia niszczyły, cięciwą i karwaszami tak walił, jakby konie zacinał biczem. Pandawów, Sryńdźajów i Pańćalów, których objął strzał swych zasięgiem, prędko w proch ścierał Karna, jak lew – jeleni stada.

Potem synowie króla Pańćalów*, synowie Draupadi, Bliźniacy* i Jujudhana, panie, wespół na Karnę natarli. Siły wytężający ogromnie, wojownicy Kaurawów, Pandawów i Sryńdźajów, życie swe drogie oddając w boju, jedni na drugich się rzucali. [25] Należycie wyszykowani rydwannicy wielcy, odziani w zbroje, w hełmach i ozdobach, z maczugami, a inni z pałkami i sztabami żelaznymi, gwałtownie śpieszyli ku sobie, panie, niczym bogowie z berłami wzniesionymi, podskakując, krzycząc i do walki wyzywając się nawzajem.

Następnie razili jeden drugiego i upadali, w starciu rażeni, z ciałami krwią bluzgającymi, wyłupionymi oczami, mózgiem wyprutym… Inni zaś, z ustami zakrwawionych zębów pełnymi, podobnymi granatu owocom, nadal stali, na orężu swym wsparci, jakby wciąż żyli! Jeszcze inni nawzajem trójzębami i mieczami, włóczniami, procami, zakrzywionymi jak pazury nożami, rzutkami i oszczepami [30] zadawali sobie ciosy, gniewu pełni, cięli się i przebijali, uderzali, kroili, razili i przeszywali. Wzajemnie jeden przez drugiego powalani, padali bez życia, krwią zbroczeni, niczym sandałowce prawdziwe, sokiem swym spływające czerwonym.

Tysiące rydwanów przez rydwany rozbitych padało i tysiące słoni powalonych przez słonie, tysiące piechurów zabitych przez piechurów wybornych i tysiące koni powalonych przez konie. Strzały na niedźwiedzie oraz te o grotach jak brzytwa i jak półksiężyc ucinały sztandary, głowy, parasole i trąby słoni, a także ręce ludzi, z których oręż wypadał. Przez słonie o trąbach odciętych i przez bohaterów, których jeźdźcy konni zabili, piechota, słonie, rydwany i konie w bitwie miażdżone były. [35] Padały sztandary wraz z chorągwiami; niczym góry strzaskane przewracały się też słonie o kłach dwóch ogromnych i rydwany, na które piechurzy natarli. Rażeni, zabijani i całkiem już padli, zwinni jeźdźcy konni przez piechurów zabici w starciu oraz powaleni przez jeźdźców piechurzy leżeli tam na ziemi. Twarze i członki poległych, mężu rozumny, zgniecionym lotosom i girlandom zwiędłym były podobne. Prześliczne postaci słoni o kłach potężnych, koni i ludzi, królu, niemiłe dla oczu potem się stały, jak przemoczone szaty…